Het Viable System Model (VSM), ontwikkeld door Stafford Beer, is een krachtig raamwerk dat organisaties helpt om levensvatbaar en adaptief te blijven. Een minder besproken, maar essentieel onderdeel binnen het VSM is het zogenaamde pijn/plezier-kanaal. Dit kanaal functioneert als een voortdurende feedbackstroom, die aangeeft hoe goed of slecht bepaalde aspecten binnen de organisatie verlopen. Het pijn/plezier-kanaal registreert hoe medewerkers hun werkomgeving en omstandigheden ervaren, en maakt expliciet duidelijk waar interventies nodig zijn.

Wat is het pijn/plezier-kanaal?

Het pijn/plezier-kanaal is een directe, sensitieve terugkoppeling die door het hele Viable System Model heen loopt. In essentie vangt dit kanaal signalen op over de emotionele en psychologische ervaringen van medewerkers en teams. Deze signalen geven waardevolle informatie over de staat van welzijn binnen de organisatie. Met andere woorden, het pijn/plezier-kanaal is een 'gevoelslijn' die een continue en directe feedback biedt over wat er werkelijk speelt binnen het bedrijf, voorbij puur financiële of operationele indicatoren.

Waar dient het pijn/plezier-kanaal voor?

Het belangrijkste doel van dit kanaal is om snel te kunnen handelen wanneer het welzijn van medewerkers dreigt te verslechteren of juist kansen te benutten waar positieve ervaringen optreden. Door effectief gebruik te maken van het pijn/plezier-kanaal kan een organisatie proactief problemen identificeren en oplossen voordat ze escaleren, wat leidt tot hogere medewerkerstevredenheid, verhoogde productiviteit en lagere uitval door ziekte of burn-out.

AI als hulpmiddel via WhatsApp

Moderne AI biedt tegenwoordig krachtige tools om het pijn/plezier-kanaal op een laagdrempelige, efficiënte en effectieve manier te monitoren. Bijvoorbeeld via WhatsApp, een platform dat voor bijna elke medewerker vertrouwd en eenvoudig toegankelijk is. AI-systemen kunnen regelmatig, op vriendelijke en menselijke wijze, korte vragen stellen aan medewerkers. Bijvoorbeeld:

• "Hoe voel je je vandaag op je werk?"
• "Zijn er obstakels die jouw werkzaamheden hinderen?"
• "Wat gaat er momenteel goed of juist minder goed?"
• 
  

Deze vragen worden vervolgens verwerkt door geavanceerde Natural Language Processing (NLP) algoritmen die in staat zijn emoties, sentimenten en specifieke thema's uit de antwoorden te destilleren. Op basis hiervan genereert het systeem realtime dashboards die management inzicht geven in het welzijn van hun teams.

Voordelen van AI-gedreven welzijnsmonitoring

• Realtimemonitoring: Direct inzicht in veranderende sentimenten binnen teams.
• Proactieve interventie: Snel ingrijpen waar nodig, voordat problemen groter worden.
• Personalisatie: AI kan patronen per medewerker herkennen en gerichte ondersteuning bieden.
• Lage drempel: Gebruiksvriendelijke interfaces zoals WhatsApp zorgen voor hoge responspercentages en eerlijke feedback.

Conclusie

Het pijn/plezier-kanaal binnen het Viable System Model is cruciaal voor het signaleren van welzijn en motivatie in organisaties. Door dit te combineren met AI-technologie en een gebruiksvriendelijk communicatiekanaal zoals WhatsApp, kunnen organisaties effectief en snel reageren op de behoeften van medewerkers, wat uiteindelijk leidt tot een gezondere, veerkrachtigere en meer adaptieve organisatie.